اسید سولفوریک در کشاورزی 

استفاده از اسید سولفوریک در بخش کشاورزی، به خصوص در مناطقی که دارای خاک های شور و قلیایی هستند، بسیار رایج و متداول است. این اسید با ترکیب شدن با نمک های کربناته، باعث اصلاح PH خاک شده و آن را تعدیل خواهد کرد. این اسید به روش های مختلف و در بخش های متنوعی از فرایند کشت و کار مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه به بررسی استفاده از آن در کشاورزی خواهیم پرداخت.

اسید سولفوریک چیست؟

اسید سولفوریک (H2SO4) یک اسید معدنی قوی است که از گوگرد، هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده است. بوی قوی دارد و مایعی بسیار خورنده، روغنی و شفاف است. همیشه باید با آن با احتیاط رفتار کرد، حتی به شکل رقیق شده و باید در نظر داشت که هنگامی که با آب رقیق می شود در یک واکنش گرمازا گرما آزاد می کند.

موارد استفاده از اسید سولفوریک

اسید سولفوریک به نوعی در تولید تقریباً تمام کالاهای تولیدی استفاده می شود. کاربردهای وسیعی در صنایع کشاورزی، شیمیایی، خودروسازی و فولاد دارد. به طور کلی اسید سولفوریک در 5 بخش از صنعت کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. این 5 کاربرد عبارتند از:

• کاهش میزان قلیایی بودن آب و خاک
• اصلاح EC یا شوری خاک
• تشکیل دادن سولفات آلی در آب و خاک
• بهبود وضعیت تهویه در خاک هایی که از رس تشکیل شده اند
• کاهش میزان قلیایی بودن و شوری خاک توسط اسید سولفوریک در کشاورزی

مهم ترین استفاده از اسید سولفوریک، تنظیم PH خاک برای رشد برخی از گیاهان است. این ماده با ورود به خاک، با آهک موجود در خاک واکنش داده و کلسیم سولفات تولید می کند. این کار باعث شده تا کلسیم با سدیم جایگزین شود. این ماده با تبدیل شدن به سولفات سدیم، پس از هر بار آبیاری از محیط رشد گیاه خارج شده و به این ترتیب خاک هم از نظر شوری و هم از نظر PH  تعدیل شده و مناسب برای رشد گیاه می شود.

رفع مشکل نفوذپذیری و تهویه خاک

با چند بار استفاده از اسید سولفوریک در کشاورزی، به روش صحیح و مناسب، مشکل نفوذ پذیری خاک نیز برطرف خواهد شد. این کار با تعدیل شوری خاک، باعث جریان پیدا کردن هوا در خاک می شود. بالا رفتن میزان نفوذ پذیری و امکان تهویه در خاک، باعث می شود تا بسیاری از بیماری هایی که از طریق خاک به گیاه منتقل می شود از بین رفته و رشد گیاه سریع تر و با کیفیت تر انجام شود. شاید تصور شود که افزایش نفوذ پذیری منجر به افزایش آب رسانی به گیاه می شود، اما اینطور نیست. با ایجاد امکان تهویه در خاک، عبور آب در خاک راحت تر انجام می شود. در این صورت از تجمع طولانی مدت آب جلوگیری شده و باعث پوسیدگی ریشه گیاه نخواهد شد.

استفاده از اسید سولفوریک در باغات پسته

بیشترین استفاده از اسید سولفوریک در کشاورزی، در باغات پسته کرمان و دامغان است. پسته با آب و هوای گرم و خشک مطابقت دارد. از این رو این مناطق بهترین مکان ها برای رشد پسته هستند. اما قلیایی بودن خاک و شوری آن در برخی از مناطق مانع رشد درخت می شود. از این رو در باغات پسته، از اسید سولفوریک استفاده می شود. زمان اضافه کردن این ماده به باغ، در فصل زمستان است که به روش خاصی انجام می شود. برای اندازه گیری میزان اضافه کردن نیز باید با فاصله ده متر از مکان تزریق، PH خاک اندازه گیری شده و با رسیدن به مقدار مناسب، که معمولا بین 5-7  است، تزریق اسید سولفوریک متوقف می شود.

با استفاده از اسید سولفوریک در کشاورزی و به خصوص در رشد پسته، میزان قلیایی بودن خاک کاهش می یابد، میزان شوری خاک تعدیل می شود و همچنین امکان تهویه برای خاک فراهم می گردد. به دلیل اینکه ریشه پسته با آب زیاد سازگار نیست، این رویه مانع از تجمع آب در بخش ریشه شده و از پوسیدگی ریشه جلوگیری خواهد کرد. برای حصول نتیجه بهتر توصیه می شود که خرید اسید سولفوریک را تنها از مراجع معتبر به انجام برسانید.

اهمیت اسید سولفوریک در کشاورزی

حدود نیمی از اسید سولفوریک جهان در کشاورزی، به ویژه در صنعت کودهای شیمیایی استفاده می شود. اسید سولفوریک به طور خاص برای تولید کودهای فسفاته مانند سوپر فسفات آهک و سولفات آمونیوم استفاده می شود.

تمام کشورهای صنعتی به این شکل از اسید سولفوریک استفاده می کنند. این امر ذاتی روش‌های کشاورزی مدرن است، زیرا زمانی که برای تولید کودهای نیتروژنی استفاده می‌شود، عملکرد محصول را افزایش می‌دهد، این موضوع به این معنی است که کشاورزان می‌توانند از طریق تولید محصولات بیشتر درآمد بیشتری کسب کنند. علاوه بر آن منجر به تولید محصولات بهتر نیز خواهد شد. با صنعتی شدن کشورهای در حال توسعه، آنها نیز به نوبه خود نیاز بیشتری به اسید سولفوریک خواهند داشت. از شویی مناسب بودن قیمت اسید سولفوریک سبب شده تا برای کشاورزان صرفه اقتصادی هم داشته باشد.

آیا اسید سولفوریک در کودها خطرناک است؟

اسید سولفوریک را می توان در طیف گسترده ای از محصولات، از پاک کننده های خانگی و خوشبو کننده های هوا گرفته تا کودها، یافت.  اسید سولفوریک طبیعتاً مواد سوزاننده ای است. در کودها، این ماده ممکن است به عنوان یک عامل کم آبی یا برای تغییر سطح pH (اسیدیته خاک) استفاده شود. بهتر است برای آسودگی خیال از مراکز  معتبری که فروش اسید سولفوریک را به انجام می رسانند، اقدام به تهیه این محصول کنید.

ملاحظات امنیتی

برای اسید سولفوریک در کشاورزی هنگام پاشش کودهای مایع یا پخش کودهای دانه ای لازم است تا از لباس ایمنی و محافظ استفاده کنید. شلوارهای بلند، پیراهن های آستین بلند و دستکش های کار بپوشید تا کودها پوست شما را هنگام استفاده تحریک نکنند.

برای استفاده از اسید سولفوریک، از عینک ایمنی استفاده کنید. عینک ایمنی از چشم ها در برابر پاشیدن کودهای و همچنین از چشم ها در برابر گرد و غبار ناشی از کودهای دانه ای محافظت می کند.

هنگام پخش کودهای خشک باید از ماسک کاغذی استفاده شود تا از استنشاق گرد و غبار سوزاننده پخش شده در هوا از محصول جلوگیری شود.

با خشک شدن کود مایع و یا خشک شدن کود های دانه ای، منطقه تحت درمان که از اسید سولفوریک استفاده شده، برای انسان و حیوانات امن است.

هرگز آب را با اسید مخلوط نکنید. در عوض، محصولات اسیدی را به آرامی در مرکز ظرف آب مخلوط کنید تا گرمای تولید شده به طور ایمن از بین برود.

اسید را از مکان های ایمن و مطمئن انتخاب کنید تا درصد های متفاوتی از اسید در اختیار شما قرار نگیرد. ضعیف بودن اسید منجر به تاثیرگذاری پایین و قوی تر بودن نسبت به میزان توصیه شده، منجر به سوزاندن محصول می شود. تهران اسید یکی از بهترین مراکز برای خرید اسید سولفوریک است.